AŞİRET MODERNLEŞMESİ

Aşiret modernleşmesi kitabı, Türkiye'deki modernleşme sürecini Şanlıurfa

toplumsal hayatında önemli bir unsur olan aşiretleri merkeze alarak incelemek-
tedir. Geleneksel bir topluluk olan aşiretlerin genel modernleşme temayülleri,

incelemenin bir yönünü oluştururken ana tema olarak aşiretlerce kurulmuş olan
aile ve aşiret derneklerinde ne tür bir modernleşme tarzının açığa çıktığı ele
alınmaktadır.

Türkiye ve Şanlıurfa'da gelişen modernleşme koşulları, aşiret sistemini dönüşü-
me zorlarken, aşiretler de bu koşullara karşı kimi alanlarda direnç, kimi alanlarda

uyum göstermektedir. Bu değişim sürecinde aktif rol alan aile ve aşiret dernekle-
ri, çeşitli mekanizmalarla geleneksel yapının korunup sürdürülmesini sağlarken

diğer yandan da modernleşmenin sunduğu imkanlardan yararlanmaktadır.
Modernleşme, sivil toplum ve aşiret hakkında kuramsal yaklaşımların yanı sıra
Şanlıurfa merkezde on dört aile ve aşiret derneğinden 152 kişi ile yapılan anket
bulguları, aşiret mensuplarıyla yapılan görüşmeler ile derneklerin yayın ve
dökümanların taranması sonucu elde edilen verileride kapsayan bu çalışmada,
modernleşme ve yeniden aşiretleşme eğilimleri dikkat çekmektedir. Şanlıurfa
aile ve aşiret dernekleri, bir yönüyle çeşitli modernleşme süreçlerine bağlı

olarak dernekleşme yoluyla kentte ve kamusal alanda rol alırken diğer bir yönüy-
le de göçle gelen aşiret kümelerinin sosyo-kültürel ihtiyaçlarını karşılayıp

taşıyıcılığını yapmakta böylece aşiretli sivil toplum diyebileceğimiz bir model
sergilemektedir.

Derneklerin yapı ve pratiklerindeki modern-geleneksel melezliği, klasik modern-
leşme kuramlarının tek tipçi, evrenselci, pozitivist ve evrimci modellerinin

aksine din, gelenek ve görenekleri modern imkan ve araçlarla birleştiren melez,
yerli ve otantik bir modele tekabül etmektedir. Geleneğin rasyonelleştirilmesi
olan bu durum, klasik batılılaşmadan bağımsız olarak, toplumların kendi özgün

değer ve dinamikleriyle modernleşebileceği anlayışını içeren çoklu modernitele-
rin bir örneğini temsil etmektedir. Çalışma kendi alanında bir ilk olup aşiretlerin

geçirdiği tarihsel ve sosyolojik dönüşümü ele alması bakımından okuyucuya
önemli akademik veriler sunmaktadır.